Houtrot | wat kunt u eraan doen?

Zodra het zich eenmaal heeft ingenesteld kan het flink wat schade veroorzaken: houtrot. Ook voor dit fenomeen geldt dat het eenvoudiger is om het te voorkomen dan om te moeten behandelen zodra het de tijd heeft gekregen om zich te manifesteren. Het is aannemelijk dat u er tijdens het hout bewerken vroeg of laat mee te maken krijgt. Maar wat is houtrot precies? Hoe ontstaat het en hoe is het te herkennen? Welke soorten zijn er en wat is het effect ervan? In de volgende alinea’s leest u waarom voorkomen, behalve eenvoudiger, ook vele malen wenselijker is dan genezen.

Ontstaan van houtrot

Zodra het vochtgehalte van hout hoger is dan noodzakelijk kan houtrot ontstaan. Als er sprake is van tussen de 28 en 30% vocht kan de schimmel het hout binnendringen en zich gaan nestelen. Zodra het is genesteld heeft de schimmel een vochtpercentage van slechts 20% nodig om te overleven en zich te ontwikkelen. Het kan zich zelfs voortbewegen over gesteente om meer hout te bereiken waar het zich in kan nestelen. Om het goed te behandelen is het goed om te weten met welke soort houtbederf u te maken heeft.

Soorten houtrot

Tijdens het hout bewerken kunt u met drie verschillende typen houtrot in aanraking komen:

• Bruinrot: Dankzij bruinrot gaat de stevigheid van het hout snel verloren. Het kan verschijnen zodra het vochtpercentage van het hout 20% of hoger is. Na verloop van tijd zal het hout droog worden of zelfs de vorm van poeder aannemen.
• Witrot: Vertoont het hout waarmee u werkt witte plekken, eventueel zelfs neigend naar grijs tot geel? Dan heeft u te maken met witrot, wat uw hout eveneens sterk zal verzwakken. Ook hier geldt dat het zich manifesteert als het vochtpercentage boven de 20% komt.
• Zachtrot: Bij een te hoog vochtpercentage – wederom 20% of hoger – kan ook zachtrot ontstaan. Hoewel het zijn tijd meer neemt dan bovenstaande soorten zal ook zachtrot uw hout ernstig aantasten. Het kan scheuren en verkleuringen vertonen die overeenkomen met bruinrot maar aan de binnenkant zult u holtes ontdekken.

Natrot en droogrot

Tot nu toe hebben we de hoofdsoort van houtrot besproken die bekend staat als droogrot. Het is echter goed om te weten dat er een verschil bestaat tussen droogrot en natrot. Deze worden door verschillende schimmels veroorzaakt. Natrot kan zich niet verder verspreiden dan de natte gedeelten van hout waar het oorspronkelijk binnendringt. Dit maakt natrot gemakkelijker te behandelen. Ook zijn de symptomen anders: waar hout geïnfecteerd met droogrot nog hard aanvoelt is met natrot besmet hout juist erg zacht. Bovendien geeft natrot meestal een donkerbruine of zwarte kleur af.

Als u hout met natrot behandelt is het ban belang dat u dit grondig doet: zodra het hout weer droog is kan droogrot zich erin gaan nestelen.

Oorzaken van houtrot

De natuurlijke afbraak van uw hout kan verschillende oorzaken hebben. Allereerst kunt u ter maken hebben gehad met een te hoge vochtigheidsgraad in de plek waar het hout lag opgeslagen. Wees echter waakzaam; zelfs zodra het vochtprobleem is opgelost kan het bederf van uw hout nog steeds bezig zijn. Controleer daarom vóór het hout bewerken uw materiaal altijd op de genoemde symptomen.

Ook is het mogelijk dat uw hout niet in een oven gedroogd is. Hout dat wél een dergelijke behandeling heeft ondergaan neemt minder snel vocht op en kan onder andere in de bouw gebruikt worden.

Houtrot behandelen

Wanneer uw hout met natrot geïnfecteerd is dient het aangetaste hout te worden vervangen. Hout dat de dans heeft kunnen ontspringen dient aan een antischimmelbehandeling onderworpen te worden om infectie alsnog te voorkomen.

Voor droogrot bestaan er verschillende middelen. De meest gangbare zijn boraat oplossingen die verkrijgbaar zijn in de meeste bouwmarkten. Het is onder andere verkrijgbaar als gel, waarmee u de oppervlakte van het hout kunt verven. De concentratie van de boraat oplossing is afhankelijk van of u houtrot wilt voorkomen of behandelen. Zodra u het getroffen hout heeft behandeld is het geen overbodige luxe om te denken aan het verven van het omringende gebied met een speciale emulsie die verdere verspreiding van de schimmel – over hout, steen of gips – tegenhoudt. Ook deze koopt u bij uw plaatselijke bouwmarkt.

Belangrijk! Boraat kan schadelijk zijn voor de gezondheid, onder andere als het in contact komt met de huid. Draag daarom altijd beschermende kleding als u uw hout met deze stof behandelt en zorg ervoor dat mensen in uw omgeving die extra risico lopen, zoals kinderen en bejaarden, tijdens het behandelingsproces op ruime afstand blijven.

Het hou(d)t ooit een keer op

Verkleuringen, verlies van stevigheid en andere symptomen hoeven niet te betekenen dat u met uw hele project opnieuw moet beginnen. U moet er alleen wel op tijd bij zijn! Zodra u tot de conclusie komt dat uw hout is aangetast dient u het hout veilig te stellen en uw eventuele vochtprobleem op te lossen. Vervolgens kunt u gaan onderzoeken met welk type van houtbederf u te maken heeft. Waar en wanneer noodzakelijk dient u aangetast hout te verwijderen of zelfs te vervangen. Als u met droogrot te maken heeft valt de situatie te overzien en kunt u met de juiste behandeling de schimmel tegengaan en verdere infectie ervan op onaangetast hout voorkomen. Neem wel de juiste voorzorgsmaatregelen als u hierbij met gevaarlijke stoffen werkt.

Als u waakzaam genoeg bent vóór, tijdens en na uw project maakt houtrot geen schijn van kans!