Het maken van een goede houtverbinding zou geen houtbewerker vreemd moeten zijn. Er zijn verschillende verbindingen mogelijk, maar niet elke verbinding leent zich voor elk project. Sommige houtverbindingen zijn eenvoudig te maken, maar niet zo sterk. Andere verbindingen zijn weer een stuk sterker, maar ingewikkelder om te maken. Een sierlijke houtverbinding kan uw project helemaal af maken, daarom is het de moeite waard om op de hoogte te zijn van verschillende opties. Weet u welke houtverbinding geschikt is voor uw project? Wij leggen u graag uit wat de meest bekende typen houtverbindingen zijn onder houtbewerkers en wat de voordelen zijn.
1. Stootverbinding
De stootverbinding is een buitengewoon makkelijke houtverbinding, waarbij simpelweg twee stukken hout tegen elkaar worden gezet. Naast het simplistische aspect van deze verbinding, is het ook de meest zwakke. Het enige waarmee het hout aan elkaar wordt gehecht is lijm. Deze manier van hout bewerken kunt u met blote handen breken. Eenvoudig, maar niet erg duurzaam.
2. Biscuit-verbinding
Een biscuitgewricht is niets meer dan een versterkte stootverbinding. De biscuit is een ovaalvormig stuk hout, die gemaakt is van gedroogd en samengeperst hout, zoals beuk. U installeert een biscuit in bijpassende inkepingen in beide delen van het houtgewricht, waar de twee delen worden samengevoegd. De meeste houtbewerkers maken gebruiken van een zogenoemde ‘biscuit-joiner’ om de inkepingen te maken. U kiest voor een biscuit-verbinding wanneer u een houtverbinding wilt, die iets steviger is dan een stootverbinding. Het is geen precieze klus, maar kost wel erg veel tijd om de voorbereidingen te doen. Bovendien is het raadzaam een ‘biscuit-joiner’ aan te schaffen. Ook is de kans klein dat deze houtverbinding perfect is uitgelijnd. Bij het hout bewerken is deze verbinding dus niet aan te raden.
3. Zwaluwstaart verbinding
De zwaluwstaartverbinding is een sterke houtverbinding en populair onder houtbewerkers. Het is ideaal voor treksterkte (weerstand tegen het uit elkaar trekken). U gebruikt de zwaluwstaartverbinding bijvoorbeeld om de zijkanten van een lade aan de zichtzijde te verbinden. Een reeks gleuven in de plank die breed toelopen zorgen voor een verbinding met een reeks passende ‘staarten’, die in het einde van een ander plank zijn gezaagd. De gleuven en staarten hebben een trapezoïde vorm. Eventueel kan deze verbinding worden gelijmd, hiermee wordt de verbinding permanent en heeft het geen mechanische bevestigingsmiddelen nodig. Ook zonder lijm is deze verbinding zeer duurzaam. Bovendien geeft een goed uitgevoerde zwaluwstaartverbinding een sierlijk resultaat.
4. Vingerverbinding
Een vingergewricht, ook wel vingerlas genoemd, is een van de populaire houtverbinding bij het hout bewerken. U gebruikt het om twee stukjes hout in elkaar te verzinken. Het lijkt veel op een zwaluwstaartverbinding, behalve dat de pennen vierkant zijn en niet breed toelopen. Met lijm zorgt u dat het geheel stevig in elkaar gezet wordt. Een vingerverbinding is minder duurzaam dan een zwaluwstaartverbinding, maar relatief makkelijk te maken als u weet hoe u een tafelzaag gebruikt. Deze verbinding vraagt wel om een permanente verbinding middels lijm.
5. Pen-gatverbinding
Een van de sterkste houtverbindingen is de pen-gatverbinding. Deze is eenvoudig en erg sterk. Traditionele houtbewerkers gebruiken deze verbinding al jaren. Doorgaans gebruikt u de pen-gatverbinding om twee stukken hout bij 90 graden te verbinden. Steek het ene uiteinde van een stuk in een gat in het andere stuk hout. Het einde van het eerste stuk is zo bewerkt dat er een zogenoemde ‘pen’ wordt gecreëerd. Het gat in het tweede stuk hout wordt op de maat gemaakt van de pen, zodat deze er precies in past. Het is gebruikelijk om ook bij deze verbinding lijm te gebruiken. Deze verbinding levert een onzichtbare verbinding op en is toch een stuk steviger dan de stootverbinding en de biscuitverbinding.
6. Pocket-hole verbinding
Een van de meest populaire houtverbindingen is de pocket-hole verbinding. Het is niets meer dan een stootverbinding met twee schroeven. De schroeven worden verzonken in de balk en zijn daarom niet zichtbaar vanaf de voorzijde van het project. Normaal gesproken worden hier twee verschillende boorgroottes gebruikt. Een goed alternatief als u op zoek bent naar een eenvoudig type verbinding als de stootverbinding, maar op zoek bent naar iets meer stevigheid.
7. Rabatverbinding
Een rabat is een uitsparing in de rand van een stuk hout. In een dwarsdoorsnede is een rabat dubbelzijdig en open voor het einde van het oppervlak. Een voorbeeld van het gebruik van een rabatverbinding zit in de achterkant van een kast. Met een rabatverbinding kan de achterkant gemakkelijk samengevoegd worden met de zijkanten. Een ander voorbeeld is het plaatsen van een glazen paneel door gebruik te maken van een kistje rond de rand van het frame.
8. Messing- en groefverbinding
Een van de meest populaire verbindingen om hout te bewerken is de messing- en groefverbinding. Eén zijde heeft een groef langs éen rand. Het andere stuk heeft een messing (gleuf) gesneden. Als gevolg hiervan passen twee of meer planken hout nauwkeurig samen. U kunt het gebruiken om bijvoorbeeld grote tafelbladen uit hout te maken. Sommige andere toepassingen zijn in houten vloeren, parket en panelen te gebruiken. Deze techniek is vooral toepasbaar bij het samenvoegen van planken tot één oppervlakte.
Aan de slag met houtverbindingen
Natuurlijk vraagt ieder project vraagt om een passende houtverbinding. Gebruik de lijst hierboven als basisoverzicht van de meest voorkomende verbindingen. Deze helpt u bij het vinden van het best passende type verbinding voor uw eigen houtproject. Doorgaans zult u terug kunnen vallen op de typen houtverbindingen die wij hebben benoemd. Ervaren houtbewerkers weten, echter, dat het maken van een houtverbinding een kunst op zich kan zijn. Begin daarom vooral met het oefenen van verschillende typen verbindingen.